Yerel Alanlardaki Davranış Kuralları

Ziyaretçiler, büyük çanta gibi eşyalarını vestiyere bırakabilirler. Değerli eşyalar için her odada ve ayrıca resepsiyonda kullanabileceği özel kasalar bulunmaktadır. Değerli eşyaların sorumluluğu ziyaretçilere aittir.

Sırt çantası, valiz, büyük poşet ve şemsiye ile sergi alanına giremez. Bu eşyalar vestiyere bırakılabilir.

Bebek arabası ve pusetle içeri girilebilir.Giriş ve çıkış konusunda güvenlik personelinden yardım alabilirsiniz.

Müzenin ziyarete açık alanları tekerlekli sandalye erişimine uygundur.

Rehber köpekler hariç müzye evcil hayvanlar kabul edilmez.

Müzenin sergi salonlarına yiyecek ve içecek sokmak yasaktır.

Müzenin açık ve kapalı alanlarında elektronik sigara dahil sigara içmek yasaktır.

12 yaşından küçük çocuklar yanlarında bir yetişkin ile birlikte müzeyi gezebilir.

Müze içinde koşmak, yüksek sesle konuşmak, gülmek, etrafı rahatsız etmek, çöp atmak yasaktır.

Aksi belirtilmedikçe eserlere dokunmak, güvenlik bantlarının ötesine geçmek kesinlikle yasaktır. Eserler güvenlik sistemiyle izlenmektedir.

Cep telefonu ile görüşme yapmak, flaşlı resim çekmek de yasaktır.

Kişisel kullanım amacıyla, anı niteliğinde, profesyonel olmayan fotoğraf ve video çekimleri yapılabilir. Fotoğraflar flaşsız olarak ve tripod ya da selfie çubuğu kullanmaksızın çekilebilir.Alınan görüntülerin kişisel amacı dışında her türlü kullanımı, çoğaltımı, yayımı, satışı ve topluma iletimi önceden müze müdürlüğünün yazılı iznine tabidir.

Tarihi mekanlarda en sık karşılaşılan problemlerin başında ziyaretçilerin o noktadan herhangi bir obje alması geliyor. Özellikle mimari değere sahip eserlerden küçük de olsa parça koparmaya çalışan turistlere denk gelmek mümkün.

Kutsal yerlerin de büyük bir çoğunluğu tarihi mekanlar olarak kabul edilmektedir. Özellikle tarihi öneme sahip mezarlık gibi noktalardan taş veya toprak almak tamamen yasaktır. Birçok turist bunu hatıra almak adına yaptığını söylese de bu iyi niyetli yaklaşım, tarihi esere onarılamaz derecede zarar verebiliyor.

Turistik gezilerde sıkça göreceğiniz uyarıların başında yerlere çöp atmayın ibaresi gelmektedir. Özellikle ören yeri olarak bilinen tarihi yerlerde çöp atma sorunu bazen baş edilemez boyutlara ulaşmaktadır.

Yere atılan bir çöp hem çevrenin kirlenmesine neden olur hem de cam veya kağıt gibi çöpler sıcak havadan dolayı tutuşarak ören yerinin zarar görmesine ve tarihi mekânların yok olmasına neden olabilir.

Ateş yakmak genel olarak oldukça risklidir. Özellikle tarihi değeri bulunan noktalarda ateş yakmak ise tüm bu alanı doğrudan riske atmaktadır.

Bu yüzden hemen hemen her tarihi alanın bulunduğu noktalarda ateş yakmak her koşulda yasaklanmıştır. Bu yüzden tarihi bir alan çevresinde ateş yakmamalı ve ateş yakan birini gördüğünüzde durumu yetkililere bildirmelisiniz.

Turistik gezilerde en sevilen anların başında fotoğraf çekimi geliyor. Gezileri ölümsüz hale getirmek için seyahat boyunca sayısız fotoğraf çekiliyor. Sosyal medyanın da etkisiyle çekilen fotoğrafları sıcağı sıcağına sosyal medya hesaplarımızda paylaşıyoruz.

Daha iyi fotoğraflar çekme uğruna tarihi eserlerin üzerine tırmanmamak veya bu yapılara zarar verebilecek hareketlerde bulunmamak uyulması gereken kuralların başında geliyor.

Tarihi eserlerin bulunduğu birçok müze ve ören yeri hem Türkiye’de hem de dünyanın çeşitli yerlerinde mevcuttur. Bugün hemen hemen birçok müzede tarihi eserler korunaklı camekan bölmeler içindedir.

Ancak camekân bölmelere yerleştirilmesi mümkün olmayan parçalar müzede açık bir şekilde sergilenmektedir. Bu parçalara el sürmeniz hatta dokunmanız tarihi eserin dokusunun deforme olmasına neden olabilir. Bu yüzden bu eserleri dokunmadan ziyaret etmeniz gerekiyor

Birçok tarihi eserin geri döndürülemez bir şekilde zarar gördüğü sebeplerin başında eserlere ve binalara yazı yazmak ve resim çizmek geliyor.

Kimileri dini ve kültürel sebeplere dayanarak bu kuralı ihlal etse de tarihi eserlere verdiği tahribattan dolayı yazı yazmak ve resim çizmek tamamen yasaktır. Sizler de bu kurala uymalı ve tarihi eserlere bu şekilde zarar veren birilerini gördüğünüzde, durumu yetkililere bildirmelisiniz.

Açık hava tarih müzelerinde ve ören yerlerindeki birçok tarihi eserin zarar görmesine neden olan durumların biri de çantaların bu eserlere zarar vermesidir. Özellikle tarihi yerleri ziyaret ederken dar ve kalabalık alanlarda sırt çantanızın herhangi bir noktaya sürtünmediğinden emin olun. Kalabalık alanlardan geçerken çantanız tarihi bir duvarın boydan boya çizilmesine neden olabilir veya sergilenmekte olan bir objeye çarparak zarar görmesine neden olabilir.

Özellikle yurt dışına çıktığınız zaman farklı bir kültüre ve inanca ait tarihi bir noktayı ziyaret ederken belli hassasiyetlere uymanız önemlidir. Özellikle toplumların hafızalarında travmatik bir şekilde yer etmiş anıtları ziyaret ederken saygılı bir şekilde davranmalısınız.

Diğer yandan dini öneme sahip tarihi alanları ziyaret ederken hem saygılı hem de o inancın kurallarına uygun bir şekilde hareket etmeniz gerekiyor. Örneğin cami ve türbe ziyaretlerinde tesettüre uygun bir kıyafet tercih etmeniz gerekmektedir.

Yerli ve yabancı turistlerin, tarihi turistik alanları ziyaretleri esnasında uyması gereken genel kurallardan sizlere bahsettik. Sizler de turistik gezileriniz esnasında bu kurallara uymayan özen göstermeli ve tarihi dokulara zarar vermekten kaçınmalısınız. Kurumlar tarafından olabildiğince korunan ve günümüze kadar aktarılan bu dünya miraslarını, bizden sonraki nesillere tüm güzelliğiyle aktarmak için her bir bireyin azami bilince sahip olması gereklidir.

Korunan alanlar içerisinde nadir, endemik, nesli tehlikede veya tehlikeye düşebilecek doğal bitki türlerine hiçbir şekilde zarar verilemez.

Bu türler toplanamaz, sökülemez ve bazı parçaları kesilemez, yabani hayvanların yumurtaları toplanamaz ve yuvaları bozulamaz.

Nesli tükenme tehlikesi altında olan türlerin kesin koruma altına alındığı alanlarda ve genel güvenlik açısından girilmesi sakıncalı bölgeler ve yerlerde turlara izin verilemez.

Tur gezileri esnasında kuşlara zarar verecek faaliyetlerde bulunulamaz (Bireyler rahatsız edilemez, yuva ve yavrulara dokunulamaz ve hiçbir gerekçe ile doku ve kan örnekleri alınamaz). Kuşların üreme dönemlerinde kuş gözlemi yapılamaz ve görüntü alınamaz.

Profesyonel amaçlı fotoğraf ve film çekimleri Bakanlıktan gerekli izinler alınmadan yapılamaz.

Yabancı ziyaretçiler için Türkiye’de av turları, fotoğraf ve film çekimleri ile av yaban hayvanı gözlem turları yaptıracak seyahat acenteleri Bakanlıktan av turizm belgesi almak zorundadırlar.(4915 sayılı yasanın 15. Maddesi)

Turlarda, fotoğraf ve film çekimlerinde uygulanacak ücretler ve süreler her yıl başında Genel Müdürlükçe belirlenir ve duyurulur.

Turlar sırasında görülen veya karşılaşılan yaban hayvanları ürkütülemez ve takip edilemez. Tur güzergahı, görülen hayvanın gittiği yönde olması durumunda uygun bir süre beklenilir ve yaban hayvanını ürkütecek, rahatsız edecek kadar yaklaşmamaya özen gösterilerek daha yavaş bir şekilde güzergaha devam edilir.

Ziyaretçi güvenliği için İdare gereken uyarıyı yapar ve diğer gereken önlemler etkinliği düzenleyenler tarafından alınır.

Her ne suretle olursa olsun, ziyaretçiler ürettikleri çöpleri geri götürmek zorundadırlar.

Turlar sırasında gürültü yapılması ve yüksek sesli müzik dinlenilmesi yasaktır.

Alanları kirletici, floraya zarar verici ve faunayı rahatsız edici hiçbir etkinlikte bulunulamaz.

Alanlarda ateş yakılamaz.

Yaban hayatı tahrip edilemez.

Korunan alanların özelliklerinin kaybolmasına veya değiştirilmesine sebep olan veya olabilecek her türlü müdahaleler ile toprak, su ve hava kirlenmesi ve benzeri çevre sorunlarına neden olacak iş ve işlemler yapılamaz.

Korunan alanlarda sertifikalı “Alan Kılavuzu” bulunması durumunda ziyaretçilerin alan kılavuzları ile birlikte sahayı ziyaret etmeleri zorunludur. Ancak, günübirlik kullanım alanları ile planda tanımlanan mutlak koruma zonu dışındaki alanlar yine tanımlanan kurallar çerçevesinde gezilebilir.

Mutlak korunması gerekli alanlarda ve planlarda yer alan mutlak koruma zonlarındaki doğal kaynakların insan etkisi olmaksızın doğal halinde bırakılması öngörüldüğünden, idarenin bilgisi dışında alanların kullanımı ve ziyaretçilerin gelişigüzel alanda dolaşımı kesinlikle yasaktır.

Korunan alanlarda ziyaretçiler, belirlenen bölgeler ve güzergâhlar dışına çıkamazlar (Bu husus hem kaynak değerlerinin korunması hem de ziyaretçi güvenliği açısından önemlidir).

Alanların kullanma ve yararlanma şartları ve seviyesi İdarece belirlenir ve “taşıma kapasitesi”nin dışına çıkılamaz.

Planlı alanlarda ziyaretçi yönetimi, alandaki ziyaretçi kullanımları vb. uygulamalar hazırlanan planlar kapsamında uygulanır ve plan kararları dışına çıkılamaz.

Tur güzergahının ne şekilde (taşıt, yaya vb.) gezilebileceği alanların uzun devreli gelişme planları ve yönetim planlarında tanımlanmaktadır. Plan kararları dışındaki araçlar kullanılamaz. Yönetim planına haiz olmayan alanlarda idarece uygun görülecek çevreye zarar vermeyecek araçlar kullanılmalıdır.

Korunan alanlarda koruma, yönetim, araştırma, ziyaretçi bilgilendirme ve yönlendirmeye yönelik hizmet ve tesislerin bu alanlar için yapılan planlar doğrultusunda minimum olumsuz etki oluşturacak şekilde gerçekleştirilmesi öngörülür ve uygulama planları ile gerçekleştirilir.

Sulak alanlarda su rejimini etkileyecek hiçbir faaliyette bulunulamaz.

Sulak alanlara hangi amaçla olursa olsun yabancı tür atılamaz, bırakılamaz ve sulak alanlardan tür toplanamaz.

Bu kurallar Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 2007/1 Genelgesi uyarınca hazırlanmış olup genelge hükümlerine aykırı hareket edenlere “2872 sayılı Çevre Kanunu”nda öngörülen cezalar uygulanır. Seyahat acenteleri ve diğer tüzel kişiler hakkında 6831 sayılı Orman Kanunu ile 1330 sayılı Su Ürünleri Kanunu’nda yasaklanan fiillerin 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun uygulandığı yerlerde işlenmesi halinde, cezalar bir misli artırılarak uygulanır. Sürdürülebilir av ve yaban hayatı yönetimi ve korunan alanların kaynaklarının sürdürülebilirliği, etkin yönetimi, korunması, gelecek nesillere aktarılması ve ziyaretçi güvenliği ile birlikte korunan alanlara gelen ziyaretçilerin izlenmesi ve yönlendirilmesi ile ziyaretçi ihtiyaçlarının ve beklentilerinin tanımlanabilmesi açısından yukarıda belirtilen kuralların eksiksiz uygulanması önem arz etmektedir.